Araştırma Problemi ve Değişkenler

TDK’ya göre problem; teoremler veya kurallar yardımıyla çözülmesi istenen soru veya mesele olarak tanımlanmaktadır. Problemin tanımlanması, çoğu kez çözülmesinden daha önemlidir.

???? Eğer biz bir problemi net olarak tanımlayamazsak o çalışmada bir pusula eksikliği yaşanır.

Araştırma Problemi

Bilimsel araştırma bir araştırma problemi ile başlar. Her problem bir fikirden başlar. Ancak her fikir bir problem olarak tanımlanamaz.

Araştırma için Fikir Kaynakları

Günlük yaşam: Yaşantımızda karşılaştığımız sorunlar.
Uygulamalar: Kendi ders anlatım şeklimizde veya çevremizde gördüğümüz diğer uygulamalardaki iyileştirilmesi gereken durumlar.
Geçmiş araştırmalar: Literatürdeki araştırma sonuçları nelerdir? Araştırmacılar araştırmalarını yaparken aynı zamanda sonraki araştırmalarda ele alınan sorunlara de yer verirler.
Kuramlar: Kuramların uygulanmasına ilişkin çeşitli çıkarımlar yapılarak araştırma fikirleri belirlenebilir.

Problem ve Soru Nasıl Olmalıdır?

Akla yatkın
Anlamlı
Açık ve anlaşılır
Uygun ifade
Test edilebilir
Kapsam
Özgün ve orijinal
Etik

Bütünleştirme

Araştırma konusu ile ilgili genel çerçeveyi içeren giriş bölümü olarak adlandırılır.

Genel problem alanı belli bir sistem bütünlüğü içinde ele alınır.
Araştırmacı, problemin doğasını, temellerini verir.
Daha sonra araştırma konusu dilimlenir ve her bir dilim bütünle ve diğer dilimlerle olan ilişkileri açısından tanımlanır.

Sınırlandırma

Araştırılmak istenen problem dilimlere ayrılır. Bu dilimlerden araştırılacak olan dilim, bütün içindeki yerinden alınarak tanıtılır. Problemin ilgisi bu dilim üzerinde yoğunlaştırılır. Bu şekilde problem sınırlandırılmış olur.

Tanımlama

Sınırlandırılmış problem alanı tanımlandıktan sonra problemi etkileyen önemli değişkenler ve bu değişkenlerin türleri tanımlanır.

Literatür Tarama

Literatür, kısaca, herhangi bir bilim alanında yayınlanmış olan tüm çalışmalar olarak tanımlanabilir. Araştırma fikrini bulmak, araştırmayı kuramsal bir temele oturtmak, daha önce yapılmış benzer çalışmaların sonuçlarını görmek amacıyla başvurulur. Araştırma sorularınızın nasıl cevaplanabileceği ve çalışmanızın sonuçlarını yorumlamada önemli bilgiler sağlar.

Literatür Taramanın Faydaları

Araştırmanın sonuçlarının yorumlanmasına olanak sağlar.
Araştırılan problemin sınırlandırılmasına yardımı olur.
Araştırılan problemin önemini belirlemeye katkı sağlar.
Yöntemin geliştirilmesine katkı sağlar.

Literatür Taraması Nasıl Yapılır?

İlgili olan tüm kaynaklara ulaşılmalı
Eleştirel bir şekilde okuma yapılmalı
Derlenmiş olan bütün bilgiyle çalışılmalı
Sistematik bir yaklaşımla probleme yaklaşılmalı

Etkili Bir Literatür Taramada Dikkat Edilecek Hususlar

Öncelikle en yeni çalışmaları okumakla başlayınız.
Bir çalışmada özet varsa öncelikle bunu okuyunuz.
İkincil kaynaklar yerine birincil kaynaklara ulaşmaya çalışınız.
- Literatürler ikincil kaynaklardan alınan yanlış bilgilerle doludur, dikkat edilmesi gerekir.
Kitapların öncelikle içindekiler veya dizin bölümlerini gözden geçirerek belirlediğiniz anahtar kelimelerin kitapta yer alıp almadığına bakınız.
Belleğinize güvenmek yerine notlar alınız.
Bulduğunuz her kaynağın fotokopisini çektirmeyiniz.

Not Alırken 4N1K Modeli Kullanmak

Araştırmayı KİM yapmış? NE ZAMAN yapmış? NİÇİN yapılmış? NASIL yapılmış hangi yöntem kullanılmış? Araştırma sonucunda NE bulunmuş?

Birincil Kaynaklar Nelerdir?

Özgün kitaplar ve makalelerin yayınlandığı dergilerdir. Çeşitli çalışmaların derlemesi olarak ortaya çıkmayan tez veya tezlerin kitap olarak basılmadığı yayınlardır.

İkincil Kaynaklar Nelerdir?

Özgün çalışmalardan yararlanılarak oluşturulan eserlere işaret eder. Ansiklopediler, derleme kitaplar ve derleme makaleler buna örnektir.

Değişken ve Değişkenlerin Sınıflandırılması

Bir durumdan diğerine, gözlemden gözleme farklılık gösteren özelliklere “değişken” adı verilir. Değişkenin belli özelliklerine karşı getirilen sayı ve sembollere ise “değişkenin değeri” adı verilmektedir.

???? Derse katılan 109 kişi için cinsiyet bir değişkendir. Bilimsel Araştırma Yöntemleri dersi alma durumu değişken değildir. Boy, kilo, yetenek… değişkendir.

Yapı/Özellik

Nicel: Değişkenin değerleri, düzeyleri sayılarla açıklanabiliyorsa buna nicel değişken denir. Başarı puanı, uzunluk ve ağırlık ölçüleri örnektir. Ekmek sayısı, futbol sahasındaki oyuncu sayısı
Nitel: Eğer değişkenin değerleri, düzeyleri doğrudan sayılarla gösterilemiyorsa buna nitel değişken (kategorik değişken) denir. Burada kişiler veya nesneler sahip oldukları özelliklere göre belli sınıflara, kategorilere atanırlar. Cinsiyet, uygulanan öğretim yöntemleri, medeni durum, doğum yeri, öğrenim görülen bölüm gibi değişkenler nitel değişkenlerdir. Medeni durum, cinsiyet

Değer

Sürekli: Bir değişkenin düzeyleri, değerleri sınırlı değilse, başka bir anlatımla değişkene ait iki ölçüm arasında sonsuz sayıda değer olma olasılığı varsa, bu değişkene sürekli değişken denir. Boy, ağırlık, test puanı…
Süreksiz: Bir değişkenin değerleri, düzeyleri sınırlı sayıda ise, başka bir anlatımla ölçülen özellikle ilgili herhangi iki değer arasında sınırlı sayıda değer varsa, bu değişkene süreksiz değişken denir. Çocuk sayısı, cinsiyet

Neden-Sonuç

Bağımlı: Üzerinde bağımsız değişkenin etkisinin incelendiği değişkendir. Araştırmacının bireyler ya da gruplar arası değişkenliğini incelediği değişken, çözmeye odaklandığı problem ve bağımsız değişkene bağlı olarak ortaya çıkan olası sonuçtur. Başarı puanı, kariyer seçimi, tutum
Bağımsız: Araştırmacının bağımlı değişken üzerinde etkisini test etmek istediği değişkendir. Bağımsız değişken, serbestçe değer alabilen ve bağımlı değişkendeki değişmeleri ortaya çıkartan olası nedendir. Sınav kaygısı, meslek

Bağımsız

Değiştirilebilen: Üzerinde değişiklik yapılan, araştırmacının müdahalesini içeren bağımsız değişkendir. Öğrenme yöntemi.
Seçilmiş: Araştırmacının değiştirmediği (değiştiremeyeceği) sadece etkisini izlemek için seçtiği bağımsız değişkendir. Cinsiyet, yaş, devamsızlık…
Düzenleyici: Bağımlı değişkenle bağımsız değişken arasındaki ilişkiyi düzenleyen veya etkileyen değişkendir. Sınav deneyimi, cinsiyet, öğrenme şekilleri…
Dışsal: Bağımlı değişkenle ilişkisi olan ancak çalışmada etkisi test edilmeyen bağımsız değişkenlere denir. Gürültü, ışık, bilgisayarların farklı teknik özellikleri gibi.