✅ Yüksek lisans Araştırma Yöntemleri dersi 1. hafta ders notları
Bilmenin Yolları
- Deneyim
- Görüş birliği / gelenekler
- Uzman görüşü
- Mantık
- Bilimsel yöntem
Deneyim: Yaparak yaşayarak öğrenme, deneme yanılma, duyu organları ile bilginin en hızlı öğrenme yolu.
Görüş birliği: Duyusal algılarla elde edilen bilgilerin çevredeki kişilerle paylaşarak görüş alışverişi yapılmasıdır. Bir sorunun çözümünde görüş birliğine varmak gelenekleri oluşturur.
Uzman görüş: bir konuyu uzmana sormak güvenilir bir yoldur. Ancak her durumda geçerli olmayabilir.
Mantık: Önerme hiyerarşisinden yola çıkarak bir yargıya ulaşmaktır. Ulaştığı sonuçlar kesin ve zorunludur.
Bilimsel yöntem: Bilgiye ulaşmanın en temel yoludur. En güvenilir ve geçerli yoldur.
Bilim: Gerçeği arama süreci olup bilimsel yöntem kullanılarak keşfedilmiş sistematik bilgiler bütünüdür.
- Bilim olgusaldır.
- Bilim nesneldir.
Bilimde hiçbir hipotez veya teori, gözlem ya da deney sonuçlarına dayanılarak kanıtlanmadıkça doğru kabul edilmez.
- Bilim eleştiricidir.
- Bilim genelleyicidir.
- Bilim seçicidir.
- Bilim birikimli şekilde ilerler.
- Bilim kanıtlanabilirdir.
- Bilim evrenseldir.
- Bilim mantıksaldır.
- Bilim tekrarlanabilir.
Bilimin İşlevleri
Anlama
Var olan durumun resmedilmesidir. Daha çok ne, nasıl, nedir, ne düzeydedir sorularına yanıt arar. Bilimsel araştırmaların bazıları sadece bu aşamada kalabilir.
Açıklama
Bir olgunun oluş biçimini değil oluş nedenini gösterme biçimidir. Temelde cevap aranan soru neden ve niçindir.
Gelgit olayını ele alalım; ayrıntılar ve oluş sırasını anlatırken neden meydana geldiğini göstermez.
Kontrol
Bir şeyin neden olduğunu, ne olduğunu bulduktan sonra denetim altına alınmasıdır.
Türkiyedeki çocukların matematik seviyelerinin düşük olması, tespite örnektir. Nedeni ise okuldaki ders işleme yöntemleri başarısızdır farklı yöntemler uygulayıp hangisi daha başarılı kontrol edilir.
Bilimsel Yöntem Kime Göre Nedir?
Kerlinger’e göre; bilimin statikliği, sürekli genişleyen bilgi topluluğu, dinamikliği ise bilgiye ulaşmaya yönelik sistematik etkinlikleri gösterir.
Ertürk’e göre; bilimi içerik ve işleyiş olarak ele alır. İşleyiş olarak bilimin süreç boyutunu gösterdiğini ve bunun da bilimsel yöntemi tanımladığı vurgulanır. İçerik bakımından kanıtlanmış ve sistemli hale getirilmiş bilgilerden oluşur.
Yıldırım’a göre; bilimsel yöntem iki aşamada açıklanır:
- Olgusal süreç (betimleme)
- Kuramsal süreç
Olgusal süreç
- Gözlem: Olaya müdahale yok.
- Ölçme
- Deney: Olaya müdahale var.
Kuramsal süreç
- Hipotez: Olgu ve olgular arası ilişkiler.
- Kuram: Geçerliği ve güvenirliği bilimsel yöntem ile saptanmış açıklamalar bütünüdür.
- Yasa: Bilimsel kuramların uzun süre yanlışlanamaması ile aldığı isimdir.