Millî Eğitim Bakanlığı, 9 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe giren Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği’ne göre yazılı sınavların hazırlık aşamasında örnek konu soru dağılım tablolarını oluşturarak, bu bilgileri geçtiğimiz günlerde okullarla paylaşmıştı.

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, resmi ve özel ortaokul ile liselerde yapılacak olan yazılı sınavlara yönelik örnek soru kitapçıkları ve açıklamalar yayınlandı.

Bakanlık, bu sefer okullarda öğretmenler tarafından uygulanacak olan ortak yazılı sınavlara ve birden fazla şubede gerçekleştirilmeyecek sınavlara özel olarak daha önce yayımlanan konu soru dağılım tablolarına uygun örnek soru kitapçıkları ve açıklamaları paylaştı.

Buna göre, eğitim kurumu sınıf/alan zümreleri, kendi il sınıf/alan zümrelerinin hazırladığı konu soru dağılım tablolarına uygun olarak sınav sorularını oluşturacaklar.

Yayınlanan örnek soru kitapçıkları, öğretmenlere sınavlarını planlama ve uygulamada rehberlik ederken, öğrenciler ve öğretmenler tarafından daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmak amacıyla oluşturuldu.

Tablo açıklamaları ve örnek soru kitapçıklarına buradan erişebilirsiniz.

Derslere Göre Örnek Açık Uçlu Yazılı Soruları

⚠️ Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi dahil diğer derslerin örnek yazılı sınav soruları için listeye göz atın:

• Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Açık Uçlu Yazılı Soru Örnekleri
• Peygamberimizin Hayatı Dersi Açık Uçlu Yazılı Soru Örnekleri
• Temel Dini Bilgiler Dersi Açık Uçlu Yazılı Soru Örnekleri
• Kur’an-ı Kerim Dersi Açık Uçlu Yazılı Soru Örnekleri

Örnek Yazılı Kağıtları ile İlgili Açıklamalar

Senaryolar, okul genelinde yapılacak ortak sınavlara yönelik oluşturulabilecek farklı yazılı örneklerini ifade eder.

Genel Müdürlük tarafından il sınıf/alan zümrelerine örnek oluşturması açısından konu soru dağılım tablosunda verilen örnek senaryolara uygun yazılı kağıdı örnekleri hazırlanmıştır.

İl sınıf/alan zümreleri de verilen örnek senaryoları inceleyerek kendileri benzer tablolar hazırlayıp öğretmenlerin kullanımına sunacaklardır. Örnek senaryolardaki soruların sayı ve kurgularındaki fark, sorularda ölçülen bilişsel düzeylere göre şekillendirilmiştir.

Bilişsel düzey, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilerin bilişsel alanda ulaşacağı hedef davranışların basitten karmaşığa olacak şekilde sıralanmasıyla tanımlanan düzeylerdir.

Basit bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular; ders içeriğinde öğretilen içeriğe benzer şekilde tanımlanmasını, gösterilmesini, bulunmasını, örneklendirilmesini, listelenmesini, basit bir şekilde yorumlanmasını vb. içerir.

Karmaşık bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular; öğretilen içeriğin yeni durumlar veya günlük yaşam durumları çerçevesinde kullanılmasını, ilişkilendirilmesini, çözümlenmesini, karşılaştırılmasını, çıkarım yapılmasını, değerlendirilmesini, yeni bakış açılarının sunulmasını vb. içerir.

Okul genelinde uygulanacak ortak sınavlar, il/alan zümreleri tarafından ilan edilen konu soru dağılım tabloları göz önünde bulundurularak açık uçlu veya açık uçlu ve kısa cevaplı sorulardan oluşacak şekilde yapılacaktır.

Çoktan seçmeli, eşleştirme, doğru/yanlış gibi diğer soru türleri kesinlikle kullanılmayacaktır.

Konu soru dağılım tablolarında soru dağılımları verilen örnek senaryoların her biri, örnek yazılı kağıdı olacak şekilde verilmiştir.

Soru Dağılım Tablolarına Uygun Yazılı Soru Örnekleri

Örnek olarak 8. sınıf için din kültürü ve ahlak bilgisi dersi için oluşturulmuş tablodan yararlanacağız.

Senaryo 1’e Göre Olan Örnek Sorular

• Basit bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular Senaryo 1’deki 1, 3, 5 ve 6. sorular.
• Karmaşık bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular Senaryo 1’deki 2 ve 4. sorular.

Kazanım: 8.1.1. Kader ve kaza inancını ayet ve hadislerle açıklar. Sünnetullah kavramı kapsamında evrendeki fiziksel, biyolojik ve toplumsal yasalara yer verilir.

1. Soru: “Güneş ve Ay bir hesaba göre hareket etmektedir.” (Rahmân suresi, 5. ayet)
Bu ayetin evrendeki yasalardan hangisi ile doğrudan ilişkili olduğunu yazınız.

Kazanım: 8.1.2. İnsanın ilmi, iradesi, sorumluluğu ile kader arasında ilişki kurar.

2. Soru: “Yeryüzünde dolaşın da önceki milletlerin sonlarının nasıl olduğuna bakın. Onların çoğu Allah’a ortak koşan kimselerdi.” (Rûm suresi, 42. ayet)
Bu ayeti insanın sorumluluğu ve iradesi bakımından açıklayınız.

Kazanım: 8.1.3. Kaza ve kader ile ilgili kavramları analiz eder.

3. Soru: Bir sahabe Hz. Muhammed’e (sav) gelerek “Ben devemi bağlamadan mı yoksa bağlayarak mı Allah’a güveneyim?” dedi. O “Bağlayarak Allah’a güven.” diye cevap verdi.

Bu olayda kader ile ilgili kavramlardan hangisi vurgulanmaktadır? Açıklayınız.

Kazanım: 8.1.4. Toplumda kader ve kaza ile ilgili yaygın olan yanlış anlayışları sorgular.

4. Soru: Hz. Ömer bir topluluğun yanından geçerken onların boş boş oturduklarını görünce “Sizler ne yapıyorsunuz?” diye sordu. Onlar “Bizler Allah’a tevekkül ediyoruz.” dedi. Hz. Ömer bunun üzerine “Sizler Allah’a tevekkül etmiyorsunuz, hazır yiyicisiniz.” diyerek onların bu tutumunu kınadı.

Bu olaya göre kader anlayışının insana öncelikle neyi kazandırması beklenir? Açıklayınız.

Kazanım: 8.1.5. Hz. Musa’nın hayatını ana hatlarıyla tanır.

Soru 5: Hz. Musa’nın tebliğ görevinde ona destek veren peygamberin ismini yazınız.

Kazanım: 8.1.6. Ayet el-Kürsi’yi okur, anlamını söyler.

Soru 6: İslam kültüründe “yatarken, yolculuğa çıkarken, bir sıkıntı anında vb.” durumlarda okunan, Bakara suresinin 255. ayeti hangi isimle anılır?

Senaryo 3’e Göre Olan Örnek Sorular

• Basit bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular Senaryo 2’deki 1, 6 ve 7. sorular
• Karmaşık bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular Senaryo 2’deki 2, 3, 4 ve 5. sorular

Kazanım: 8.1.1. Kader ve kaza inancını ayet ve hadislerle açıklar. Sünnetullah kavramı kapsamında evrendeki fiziksel, biyolojik ve toplumsal yasalara yer verilir.

Soru 1: “Allah her canlıyı sudan yarattı…” (Nûr suresi, 45. ayet) Bu ayetin evrendeki yasalardan hangisi ile doğrudan ilişkili olduğunu yazınız.

Kazanım: 8.1.2. İnsanın ilmi, iradesi, sorumluluğu ile kader arasında ilişki kurar.

Soru 2: “Dua ettiğinizde Allah’tan isteyin, yardım istediğinizde de Allah’tan isteyin. Şunu bilin ki insanlar size fayda veya zarar vermek için bir araya gelseler Allah istemedikçe size ne fayda ne de zarar verebilir.” Bu hadisi, külli ve cüzi irade ilişkisi bakımından açıklayınız.

Kazanım: 8.1.2. İnsanın ilmi, iradesi, sorumluluğu ile kader arasında ilişki kurar.

Soru 3: “… Bir toplum kendisini değiştirmedikçe Allah da onları değiştirmez…” (Ra’d suresi, 11. ayet) Bu ayeti insanın sorumluluğu ve kader ilişkisi bakımından açıklayınız.

Kazanım: 8.1.3. Kaza ve kader ile ilgili kavramları analiz eder.

Soru 4: “Allah, kimseyi gücünün yetmeyeceği şeyle sorumlu tutmaz. Herkesin yaptığı iyilik kendi yararına, işlediği günahlar da kendi zararınadır.” (Bakara suresi, 286. ayet) Bu ayeti, insanın iradesi ve sorumluluğu bakımından açıklayınız.

Kazanım: 8.1.4. Toplumda kader ve kaza ile ilgili yaygın olan yanlış anlayışları sorgular.

Soru 5: Bir sahabe Hz. Muhammed’e (sav) “Dualarla şifa istememiz, ilaçla tedavi olmamız ve hastalıklara karşı tedbirler almamız Allah’ın bizim hakkımızdaki kaderini engeller mi?” diye soru. O, “Bunlar da Allah’ın insanlar için koyduğu yasaların içindedir.” buyurdu. Bu olayı tedbir ve kader ilişkisi bakımından açıklayınız.

Kazanım: 8.1.5. Hz. Musa’nın hayatını ana hatlarıyla tanır.

Soru 6: Hz. Musa’nın ilk kez tebliğ görevini yaptığı bölgenin adını yazınız.

Kazanım: 8.1.6. Ayet el-Kürsi’yi okur, anlamını söyler.

Soru 7: Ayete’l-Kürsi’de yer alan Allah’ın sıfatlarından ikisini yazınız.