Sünnet kelimesinin sözlük anlamı Arapça dilinde ‘s-n-n’ kökünden türetilmiştir. Sözlükte, yürünen yol, hayat tarzı, gelenek ve kanun anlamlarına gelir. Sünnet kelimesi bazen, ara sıra, gelişi güzel yapılan şeyleri değil sürekli ve bilinçli olarak yapılan adet niteliğinde davranışları ifade eder.
Terim anlam olarak ise Hz. Peygamber’in söz, fiil ve onayları anlamına gelir.
Sünnet terimi hem “Hz. Peygamber’in sünneti” anlamına hem de “ilk Müslüman alimlerinin söz fiil ve hayat tarzları” anlamında da kullanılmıştır.
Sahabe ve Tabiin’in ancak dinî konulardaki; akıl yürütmeyle bulamayacakları görüşleri ve sözleri de hadis sayılmıştır.
- Merfu sünnet: Hz. Peygamber’den (s.a.v.) çıkmış olan söz ve amellere denir.
- Mevkuf sünnet: Sahabe’den çıkmış olan söz ve amellerdir.
- Maktu Sünnet: Tabiin’den çıkmış olan söz ve amellerdir.
Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sünneti üçe ayrılır:
- Kavli Sünnet: Hz. Peygamber in sözleridir.
- Fiili Sünnet: Hz. Peygamber’in filleri ve davranışlarıdır.
- Takriri Sünnet: Hz. Peygamber’in sahabenin söz ve davranışlarını onaylamasıdır.
Peygamberin Temel Görevleri
Tebliğ: Allah’tan aldığı vahyi eksiksiz bir şekilde insanlara iletmesidir.
Beyan/Tebyin: Vahyi ümmetine açıklamasıdır.
Sünnet’in Kur’an-ı Kerim’i Tefsiri
Mücmelin Tebyini: Ne kastedildiği anlaşılmayacak derecede kapalı ayetler Hz. Peygamber tarafından açıklanmıştır.
Mübhemin Tafsili: Melek, cin gibi kapalı ifadeler Hz Peygamber tarafından açıklığa kavuşturulmuştur. Müphem, söz ile anlam bakımından bir belirsizliği ve anlaşılmazlığı ifade etmektedir. Orta namazla ilgili ayetin Hz. Peygamber tarafından açıklanması bununla ilgilidir.
Mutlakın Takyidi: Mutlak, herhangi bir lafzın anlam yönüyle kayıt altına alınmaması, bir başka kelime ya da niteleme ile belirginleştirilmemesi demektir. Dolayısıyla mutlakın takyid edilerek belirgin hale getirilmesi kayıt altına alınması gerekmektedir.
Müşkilin Tavzihi: Kur’an’ın ihtilaf ve tezat gibi görünen hususları Hz. Peygamberce açıklığa kavuşmuş