✅ Yüksek Lisans Test Geliştirme 2. hafta ders notları
Ölçme Türleri
- Doğrudan ölçme (Araçsız ölçüm, öğrencileri saymak gibi)
- Dolaylı ölçme (Gösterge kullanarak yapılan ölçüm, sıcaklık, yol uzunluğu gibi)
- Türetilmiş ölçme. (Yıl sonu başarı notu, vücut kitle endeksi, zeka puanları gibi)
Ölçmede Birim
Ölçülen özelliğin standart olarak kabul edilen bir miktarıdır. Bir çoktan seçmeli test sınavında her soru bir birim olarak ele alınır.
- Eşitlik
- Genellik
- Kullanışlılık
⚠️ Ölçme sonucu + Ölçüt + Karar = Değerlendirme
Markette bir süt ararken sağlık açısından hangisi daha iyi bakarak ölçeriz. Cebimizdeki para ve almaya ikna olduğum süt için parayı ödediğimiz anda karar vermiş oluruz. Ölçüt, cepteki para ve düşünceler; karar, aldığım an.
❗ Ölçme, değerlendirmenin ilk aşamasıdır. Ölçüt, değerlendirmeye dayanak sağlayan ölçme sonuçlarıdır.
Niçin Ölçme ve Değerlendirme Yapılır?
Daha çok öğrenci başarısı hakkında karar vermek ve öğrenci seçmek amacıyla değerlendirme yapılır.
Bunun dışında,
- Öğrencilerin eksik öğrenmelerinin belirlenmesi,
- Öğretmen performansının değerlendirilmesi,
- Eğitim programlarının işlerliğinin belirlenmesi,
- Kullanılan öğretim yönteminin etkililiği,
gibi farklı amaçlarla değerlendirme yapılır.
❗ Değerlendirme, karar verme işidir. Dolayısıyla verilecek olan kararın isabetliliği önemlidir. Verilecek kararın isabetliliği yapılan ölçmelerin doğruluğu ve ölçütün seçimi ile yakından ilişkilidir.
Ölçmelerin doğruluğu, ölçme sürecinde yapılan hataların azlığı ile yakından ilgilidir. Ölçmeyi yapıyorsanız hatası az olan ölçme sonuçları kullanmalısınız.
Doğru olarak elde edilen ölçme sonuçlarına dayalı olarak yapılacak değerlendirmelerde isabetlilik artar. Ölçme sürecini ne kadar doğru yaparsanız vereceğiniz kararlar o kadar doğru olur.
Araçla veya araç olmadan ölçme yapmak mümkündür.
- Öğrencimizin başarısını, herhangi bir araç kullanmadan tahmini olarak ölçebiliriz.
- Hazırlanan bir ölçme aracı ile de öğrenci başarısını ölçeriz.
Araçla yapılan ölçmeler arça kullanılmadan yapılan ölçmelere göre daha az hata içerir.
Araçsız yapılan ölçmelere duygu ve düşüncelerimiz farkında olmadan puanlamaya karışabilir.
Öğrenciyi tanımada çok farklı ölçme ve değerlendirme yöntemlerinden de faydalanılabilmektedir.
- Portfolyolar
- Projeler
- Performans görevleri
- Öz ve akran değerlendirmeleri
- Kontrol listeleri ve dereceleme ölçekleri
- Dallanmış ağaç
- Kavram haritaları gibi ölçme yöntemleri kullanılmaktadır.
Bu yöntemlerin bazılarının sınıf içinde uygulanması, puanlanması ve değerlendirilmesi aşamalarında önemli zorluklarla yaşanabilmektedir.
Ölçmelerin belirtilen ölçme araçları ile yapılması durumunda ölçme sonuçlarına hatalar karışabilmektedir.
Hata: Niteliklerin gerçek değerleri ile gözlenen veya ölçülen değeri arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır.
- Hatalar ölçme sonuçlarına istenmeyen değişkenlerin karışması ile olur.
- Kontrol edilse bile, hataların bir kısmı ölçme sonuçlarına karışabilir.
- Bu nedenle çok hassas ölçme araçlarıyla yapılan ölçmelerde bile bir miktar hata vardır.
Bu hataların azaltmak, alınabilecek bazı önlemlerle mümkündür.
- Ölçme sonuçlarındaki hataları azaltmak için ölçülecek olan özelliğin ölçülebilir olması önemlidir.
- Özelliklerin ölçülebilirliği onun davranış/kazanım olarak ifade edilebilmesi ile ilgilidir.
- Performansa dayalı bazı özellikler kolaylıkla ölçülebilirken, duygu ve değerlere yönelik özelliklerin ölçülmesi oldukça güçtür.
- Ölçme sonuçlarına karışabilecek hataları azaltmada, ölçülecek özelliğe uygun ölçme araç ve yönteminin kullanılması gerekir.
- Üst düzey bir özelliği ölçmek için çoktan seçmeli ya da doğru yanlış test maddeleri kullanılması uygun değildir.
- Ya da kompozisyon becerilerinin ölçülmesi için kısa cevaplı test kullanılmamalıdır.
- Ölçmeyi (sınavı) yapan kişinin kişisel özellikleri yapılan ölçme işleminde hatayı azaltıcı veya artırıcı yönde rol oynar.
- Sınav olan bir kişinin, sınavın kullanım amacına göre kaygı düzeyi farklılık gösterebilir.
- Sınav kaygısını artıran herhangi bir davranış sınav sonuçlarını karışabilecek hataları artırabilir.
- Örneğin, sınav salonunda dikkati dağıtacak etkinliklerde bulunmak (ayak sesi çıkması, fısıldaşmalar, sınavı yapanın salondaki sinirli ve panik ruh hali gibi).
- Sınavın yapıldığı ortamın uygun olmaması sınav sonuçlarına hata karışmasına neden olabilir.
- Isı, ışık, hijyen, konum açısından uygun olmayan salonlarda sınav yapmamak gerekir.
- Öğrenci cevap kağıtlarının puanlanmasında yanlı davranılması puanlama hatalarını artırmaktadır.
- Yanlı davranmak puanlayıcının tanıdığı kişilere az ya da çok puan vermesi ile sınırlı değildir.
- Aynı zamanda yazı güzelliğinden veya çirkinliğinden etkilenerek puanlama yapılması,
- yorgunluk nedeniyle yanlış puanlama yapılması,
- bir önceki puanlanan kağıdın etkisi altında kalarak puanlamanın yapılması da yanlılıktır ve puanlama hatasına neden olur.
- Sınavda kullanılan soruların ifadesi, tarzı, uzunluğu, kullanılan kelimelerin yapısı (sınavı alanın seviyesine uygun olmama), karakter büyüklüğü gibi yazım özellikleri ölçme sonuçlarına hata karışmasına neden olabilir.
- Yazılan soruların uygulanmasından önce mutlaka dil uzmanları tarafından kontrol edilmesi gerekir.
- Sorularda bilimsel hata ve eksik bilgi olmaması için soru yazarından farklı bir kişinin okuyup cevaplandırması gerekir.
- Hazırlanan soruların belirli gruplara (cinsiyet gibi) avantaj sağlamaması gerekir.
- Hazırlanan soruların ölçme ve değerlendirme kurallarına uygun olmaması da ölçme sonuçlarına hata karışmasına neden olabilir.
- Soruların çok zor veya çok kolay hazırlanması, aldatıcı kelimeler ile ifade edilmesi, doğruluğun ya da yanlışlığın ayrıntılarda verilmesi gibi ölçme ve değerlendirme teknikleri açısından kontrol edilmesi gerekir.
- Şans başarısı ölçme sonuçlarına hata olarak karışabilir.
- Bu nedenle doğru/yanlış testleri ile çoktan seçmeli testlerde şansla doğru cevabın bulunması mümkündür.
- Yazılan seçeneklerin kolayca elenebilmesi, öğrencilerin bu maddeler üzerindeki şans başarısını artırabilir.
- Test puanlarından şans başarısını arındırma daha çok seçme amaçlı sınavlarda kullanılan bir uygulamadır. Başarı belirlemede kullanılması önerilmez.
- Bir testteki şans başarısını arındırmada farklı yöntemler kullanılabilir.
- Bunlardan ilki yanlış cevapların toplamına göre doğru cevaplardan belirli bir oranının düşürülmesi yoludur.
- İkincisi ise farklı bir sınav uygulamasını gerektiren öz değerlendirme yoludur.
Yorum yap