11. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi 1. Dönem 1. Yazılı Sorusu ve Cevap Anahtarı

1- Aşağıdaki cümleleri okuyarak doğru ya da yanlış olduklarına karar veriniz.(3+3+3+3+3=15 puan)

a-Namık Kemal “Harabat” isimli  divan şiiri antolojisinde “Şiir ve İnşâ” makalesindeki fikirlerinin tam tersini söyler.(D) (Y) (Y)

b- Osmanlıda Tanzimat döneminde çıkan ilk resmi gazete Tercüman-ı Ahval’dir. (D)  (Y) (Y)

c-Şinasi ilk makaleyi yazan sanatçımızdır. (D) (Y) (D)

d-Şinasi tercümelerini “Tercüme-i Manzume” isimli eserinde toplamıştır. (D) (Y) (D)

e-1. dönem Tanzimatçılar “sanat için sanat” , 2. dönem Tanzimatçılar ise “toplum için sanat” görüşünü benimsemişlerdir. . (D)  (Y) (Y)

2.a) Aşağıdaki rakamları ayraç işaretinin içine belirdiğim şekilde yerleştiriniz. ( 15 )

b) Aşağıdaki rakamların karşısını uygun şekilde doldurunuz.(15)

3. İlk tarihi romanımız aşağıdakilerden hangisidir? (5)

A. Şair Evlenmesi B. Araba Sevdası

C. Karabibik D. Cezmi

E. İntibah

4. İlk edebi romanımız aşağıdakilerden hangisidir?(5)

A)  İntibah      B) Cezmi       C) Eylül

D) Sergüzeşt     E) Yaban

5. Aşağıdakilerden hangisi, Namık Kemal’in özelliklerinden biri olamaz? (5)

A. Ziya Paşa ile Londra’da Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.

B. Tahrip-i Harabat ve Takip-i Harabat isimli yazılarıyla Ziya paşa’nın Harabat isimli eserindeki görüşleri eleştirmiştir.

C. Vatan Yahut Silistre isimli oyunu sahnelendikten sonra halkın galeyana gelmesinden endişelenen yöneticiler tarafından sürgüne gönderilmiştir.

D. 1862 yılında Tasvir-i Efkar gazetesini çıkararak yazılarına bu gazetede devam etmiştir.

E. Türk Şiirine vatan, adalet, hürriyet, eşitlik gibi kavramları getiren bir sanatçıdır.

6.Tanzimat Edebiyatındaki yeni ürünlerin (roman, hikaye, tiyatro) teknik yönden zayıf olmasının sebeplerini yazınız.(10)

1.İlk örnek olmaları 2. Çeviri yoluyla edebiyatımıza girmeleri

ONDOKUZUNCU ASIR

14. BEYİT: Ne vakitlerin uğurluluğu ne burçların uğursuzluğu (astroloji, müneccimlik) kaldı; ne de remil, kehanet, cifir (gibi gaipten haber verme işleri)

22.BEYİT: Ne Ahmet Mehmet’in esiridir ne de Mehmet Ahmet’in velisi. Kanun hükümleri eşitlik temeli üzerine kurulmuştur.

25. BEYİT: Zaman ilerleme, yükselme zamanı; dünya, bilim dünyasıdır. Toplumların sonsuza kadar yaşamasını, devamını sağlamak cehalet ile mümkün olur mu?

7. Metne göre 19. Asırda meydana gelen yenilikler arasında aşağıdakilerden hangisi olamaz. (5)

1. Üfürükçülük, falcılık gibi bilimsel olmayan konular terk edilmiştir.
2. İnsanın insana köleliği kaldırılmıştır ve insanlar özgürlüğü tatmışlardır.
3. Bilim, bütün ağırlığı ile hayatı şekillendirmeye başlamıştır.
4. Pozitif düşünce terk edilmiş ve yenilikler duraklama dönemine girmiştir.
5. Toplumlar, cehaletin önüne geçmek için büyük çaba harcamaktadırlar.

8.Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın özellikleri göz önünde bulundurulursa, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (5)

a) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın Birinci Dönemi’nde şiire, özgürlük, vatan, adalet gibi kavramlar girmiştir.

   b) Klasik Türk Edebiyatı’ndaki bütün nazım şekilleri bırakılmıştır.

c) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın İkinci Dönemi’nde şiirin konusu nazım şekilleri genişletilmiştir.

d) Hikâye, roman, tiyatro türlerine, ilkin, Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nda yerli örnekler verilmiştir.

e) Tanzimat Devri Türk Edebiyatı’nın romanı, genellikle romantizmin etkisindedir

9.Tanzimat’ın birinci dönemi ile ikinci dönemi arasındaki en belirgin farklılıklar nelerdir? .(5)

Birinci dönemde “sanat toplum için” ikinci dönemde “sanat sanat için” ilkesi etkili olmuş. Birinci dönem sanatçıları dışa, ikinci dönem sanatçıları ise içe dönüktür. Birinci dönemde klasizm, ikinci dönemde ise romantizm akımı etkili olmuştur.

Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selametten

Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükûmetten

…

Felek her türlü esbâb-ı cefasın toplasın gelsin

Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azîmetten

…

Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet

Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretten

….

10.

a)- Yukarıdaki şiirden hareketle Tanzimat şiiri konuları ile divan şiiri konularını karşılaştırınız

b) – Divan şairlerinin Klasik kasidesi ile Namık Kemal”in Kasidesini yapı, içerik bakımından karşılaştırınız

c) – Şiirin şekil incelemesini yaparak hangi edebiyat geleneğinin izleri görülür? Yazınız

a)- Tanzimat şiiri, toplumu aydınlatmayı amaçlar. Vatan, millet, eşitlik, özgürlük, adalet vb, kavramlara yer vererek toplumu bilinçlendirmeyi amaçlar.

Divan şiiri ise aşk, ölüm, güzellik, övgü, tasavvuf gibi soyut ve kişisel konuları işler.

b) –Klasik kasidelerde din ya da devlet büyüklerinin övgüsü yapılırdı oysa Namık Kemal hürriyet gibi soyut bir kavramın övgüsünü yapmıştır.

Yapı bakımından Namık Kemal’in kasidesinde bölümler yoktur. Taç beyit olmadığı için Namık Kemal’in adı ya da mahlası şiirinde geçmemiştir.

Her ikisinde de aruz ölçüsü, beyit nazım birimi ve ağır bir dil kullanılmıştır.

c)- Kafiye şeması aa/ba/ca şeklindedir.” Et” ler tam uyak,”ten” eki ise rediftir.

Divan edebiyatı geleneğinin izleri görülür.

Erol AYDIN tarafından hazırlanmış Türk Edebiyatı Dersi 1. Dönem 11. Sınıf 1. Yazılı Sorularıdır.

S1.Tarih içinde gazete ve dergilerin, yayımladığı yazılardan dolayı kapatılması ya da sansüre uğraması edebiyatın hangi alanla ilişkisini ortaya koyar?

A)Tarih B)Siyaset C)Sosyal hayat D)psikoloji E)Sosyoloji

S2.Felatun Bey ve Rakım Efendi,Ahmet Mithat Efendi’nin 1875 yılında yazdığı bir romandır.Tanzimatı takip eden yıllarda ortaya çıkan ilk Türk romanlarının ana teması”yanlış Batılılaşma”üzerine kurulmuştur.Bu romanın teması da aynıdır.Karakterlerden Felatun Bey,kendi değerlerinden uzaklaşıp Batılılaşmak isteyen bir tiptir.Ne var ki Felatun Bey Batılılaşmayı yüzeysel olarak yorumlamış ve sefa hayatı sürmüştür. Rakım Efendi ise ona karşıt bir karakter olarak öne çıkmıştır.Doğu kültrünü temsil eden Rakım Efendi oldukça çalışkan ve tutumlu biridir.Eserin sonunda bu dönem romanlarından beklenileceği üzere Rakım Efendi dilediği hayatı elde ederken,Felatun Bey yaptığı hataların sonucuna katlanmak zorunda kalmıştır.

Bu parçada sözü edilen Felatun Bey ve Rakım Efendi romanında aşağıdaki çatışmalardan hangisi ağır basmaktadır?

A)Zihniyet B)Sanat C)Üslup D)Tema E)Sosyal çevre

S3.Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat’ın ikinci dönem

sanatçıları için söylenemez?

A)Sosyal konulardan çok bireysel konulara ağırlık vermeleri

B)”Sanat için sanat”görüşüne yer vermeleri

C)Hece veznini savunup,başarıyla uygulamaları

D) İçerikten çok, söyleyişe önem vermeleri

E)Şekil ve içerik olarak şiire yenilikler getirmeleri

S4.Aşağıda verilen belirtici niteliklerden hangisinde Tanzimat romanında rastlanmaz?

A)Konular genellikle günlük hayattan ya da tarihten alınır.

B)Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini işler.

C)Kişiler genellikle tek yönlü ele alınır; iyiler mükâfatlandırılır.

D)Olayların akışında rastlantılara çok yer verilir.

E)Romanın içinde bilgi ve öğüt vermekten kaçınılır.

S5.Ne efsunkâr imişsin ah ey didar-ı hürriyet

Esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten

Yukarıdaki dizelere göre, 1. dönem Tanzimat şiirinin özellikle hangi alanda yenileştiği söylenebilir?

A)Ölçü B)Konu C)Dil D)imge E)sanat

S6. Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıstır?
A) Divan şiirindeki ‘parça güzelliği anlayışı yerine, Tanzimat şairleri konu birliğine ve ‘bütün güzelliğine önem vermişlerdir.
B)Divan edebiyatında sanatçılar, seçkin kişiler için eser vermiş, Tanzimatçılar ise halk için yazmayı amaçlamışlardır.
C)Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında ise aruzun yanında az da olsa hece ölçüsüne yer verilmiştir.
D)Divan nesrinde söz hünerleri gösterme, Tanzimat nesrinde ise birtakım düşünceleri halka yayma amaçlanmıştır.
E)Tanzimat nazmında, Divan edebiyatı nazım biçimleri tümüyle bırakılıp Fransız şiirinde görülen nazım biçimleri benimsenmiştir.

S7.Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A)Edebiyatı, düşüncelerini halka yaymak, toplumu geliştirmek için bir araç olarak kullanmıştır.
B)Eski edebiyata karşı olduğu halde yeni düşünce ve kavramları yazmak amacıyla yazdığı şiirlerinin çoğunda biçim ve dil bakımından eskiye bağlı kalmıştır.

C)Batı şiirini tanıtmak amacıyla Fransız şairlerinden manzum çeviriler yapmıştır.

D)Edebiyattaki yerini, nesir alanında özellikle makale,piyes,roman,eleştiri,tarih türünde yazdığı eserler belirlemiştir.

E)Yazıda konuşma dilinin kullanılmasından yana olmuş ve özellikle tiyatrolarını oldukça sade bir dille yazmıştır.

S8.Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi’ye ait değildir?
A) Dil ve edebiyat üzerine görüşlerini Londra’da çıkan Hürriyet gazetesinde yayımladığı “Şiir ve inşa” makalesinde anlatmıştır.
B) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.
C) Fransızcadan manzum olarak Türkçeye çevirdiği bazı şiirleri, asıllarıyla birlikte Tercüme-i Manzume adlı, bir kitapta toplanmıştır.
D) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçısıdır.
E) Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söylemeye, konuşma dilini yazı dili haline getirmeye çalışmıştır.

S10.Tanzimat’ın ilk kuşağını oluşturan Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal ve Ahmet Mithat bu dönemin toplumsal yaşamını değişik ölçülerde edebiyata yansıtmaya çalışmıştır. İlk kuşaktan sonra, —-, —-, —-, —- oluşan ikinci kuşak, bu toplumsal sanat anlayışını arka plana atarak daha çok “insan”ı ve onun kişisel serüvenini ele almıştır.

Bu parçada verilen bilgilere göre boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A)Tevfik Fikret – Cenap Şehabettin – Ali Ekrem – Süleyman Nazif’ten

B) Halit Ziya – Mehmet Rauf – Hüseyin Cahit – Ahmet Şuayıb’dan

C) Rıza Tevfik – Mehmet Emin – Mehmet Âkif – Muallim Naci’den

D)Recaizâde Ekrem – Abdülhak Hâmit – Samipaşazâde Sezai – Nabizâde Nâzım’dan

E)Yahya Kemal-Halide Edip-Yakup Kadri–Refik Halit’ten

S11.Aşağıdakilerden hangisi coşku ve heyecanı dile getiren eserlerden değildir?

A)Hürriyet Kasidesi B)Makber C)Karabibik

D)Tercime-i Manzume E)Validem

S12.Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)İlk edebi romanımız İntibah’tır.

B)Şemsettin Sami dil alanındaki çalışmaları ile öne çıkar.

C)Muallim Naci “göz için kafiye”yi savunur.

D)Ziya Paşa bireysel konular işlemiştir.

E)Abdülhak Hamit Tarhan şiirde metafizik konulara ağırlık vermiştir.

S13. Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)Ahmet Vefik Paşa Moliere’den çeviriler yapmıştır.

B)Tahrib_i Harabat eleştiri türündedir.

C)Birinci dönem Tanzimat edebiyatında romantizm ve klasizm etkilidir.

D)Sergüzeşt’te cariyelik konusu işlenmiştir.

E)İkinci dönem Tanzimat tiyatroları sahnelenmek için yazılmıştır.

S14.Tanzimat Edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)İlk realist roman Felatun Bey ve Rakım Efendi’dir.

B)İlk tezli roman Zehra’dır C)ilk tarihi roman cezmi’dir

D)İlk çeviri roman Telemak’tır

E) İlk yerli roman Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

S15.Tanzimat Edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)İlk Türk mizah gazetesi Diojen’dir.

B)Tercüman-ı Ahval ilk özel gazetedir.

C)Tanzimat edebiyatı Takvim-i Vekayi’nin çıkarılmasıyla başlar.

D)Ceride-i Havadis yarı resmi bir niteliğe sahiptir.

E)Tasvir-i Efkar İbrahim Şinasi tarafından çıkarılmıştır.

S16.Tanzimat Edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)Batılı anlamdaki ilk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir

B)Sahnelenen ilk tiyatro Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre’sidir.

C)Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri A.Hamit /Eşber veya Sardanapal

D) Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:A.Hamit/Nesteren

E)ilk tiyatro çevirisi Şinasi/ Çok Bilen Çok Yanılır

S17. I. – II. Tanzimat dönemleri karşılaştırılırsa, aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A)I. dönem toplumsal konulara öncelik verir. II. dönemde bireysel konular ağırlık kazanır.

B)I. dönemde toplumsal aydınlanma amaçlanır. II. dönemde tek amaç güzelliktir.

C)I. dönemde yalın bir dil çabası görülür. II. dö­nemde konuşma dilinden uzaklaşılır.

D)I. dönemde eski nazım biçimleri kullanılır. II. dönemde dil kuralları önemsenmez, yeni bi­çimler görülür.

E)1. dönemde uyak tartışılır,kulak için olduğu savunulur.2. dönmede göz için olduğu kabul edilir.

S18.Tanzimat Edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A)İlk pastoral şiir:A.Hamit Tarhan /Sahra

B)Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan :A. Hamit / Validem

C)İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı

D)Şiirde Türk adını ilk kullanan Mehmet Emin Yurdakul’dur.

E) İlk şiir çevirisi yapan Ahmet Vefik Paşa’dır.

S19.Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının özelliklerinden biridir?
A) Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.
B) Roman ve hikayelerde yapılan tasvirler, süs için yapılmamış kahramanların kişiliklerinin oluşumunu daha iyi anlatabilmek için yapılmıştır.
C) Şiirlerde biçim eski, içerik yenidir.
D) Sanatçılar, dönemin koşulları gereği eserlerinde toplumsal konuları işleyememiştir.
E) Yazarlar, eserlerde kişiliklerini gizlemişlerdir.

S20. Bed-asla necabet mi verir hiç üniforma

Zerduz palan ursan eşşek yine eşektir

Yukarıdaki dizelerin içeriği dikkate alındığında,hangi şair tarafından yazıldığı söylenebilir?

A)Ziya Paşa B)Namık Kemal C)Muallim Naci D)Abdülhak Hamit Tarhan E)Şinasİ

İsmail ŞİMŞEK tarafından hazırlanmış Türk Edebiyatı Dersi 1. Dönem 11. Sınıf 1. Yazılı Sorularıdır.