Türkiye’nin geleceğini inşa eden en önemli projelerden biri olan Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum (ÇEDES) Projesi kapsamında, eğitimcilerin ve paydaşların merakla beklediği Ekim 2025 ÇEDES Eğitici Kılavuzu yayınlandı. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) ve Gençlik ve Spor Bakanlığı (GSB) iş birliğinde yürütülen bu kapsamlı projenin Ekim ayı temaları Temizlik, Saygı ve Aile Bütünlüğü olarak belirlendi. Bu kılavuz, yalnızca sınıflar için değil, öğrencilerin yaşamla iç içe olduğu her ortam için zengin, uygulanabilir ve yol gösterici bir kaynak olma niteliği taşıyor.
Toplumların güçlü ve sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürebilmesi, bireylerin birbirine olan bağlılığı ve sorumluluk bilinci ile mümkündür. ÇEDES Ekim 2025 Eğitici Kılavuzu, bu temel vizyonla hareket ederek, çocukların erken yaşta farkındalık kazanmalarını ve değerleri günlük yaşamlarında uygulayabilmelerini sağlamayı amaçlıyor. Kılavuz, Erdem-Değer-Eylem modelini esas alarak, nihai hedef olarak “huzurlu aile ve toplum” ile “yaşanabilir çevrede huzurlu insan” hedefine ulaşmayı önceliklendiriyor.
ÇEDES’in Kapsamı ve Maarif Modeli ile Entegrasyonu
ÇEDES Projesi, öğrencilerin millî, manevi, insani, ahlaki ve kültürel değerlere sahip çıkan, sosyal sorumluluklarını bilen, dengeli ve duyarlı bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunmayı amaçlıyor. Proje, bu hedeflere ulaşmak için etkinlikleri okul içinde ve okul dışında (mahalle, yakın ve uzak çevre) MEB, DİB ve GSB’ye ait kurum ve kuruluşların tamamında uygulanabilir şekilde tasarlamıştır.
Kılavuz, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli‘nde yer alan değerleri esas alarak, öğrencilerin yakın ve uzak çevresiyle etkileşim içinde olmasını hedefliyor. Kılavuz, öğrencileri düşünmeye, sorgulamaya ve olumlu davranışlar kazanmaya teşvik eden, fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyen kapsayıcı ve bütünleştirici etkinliklerle doludur. Bu sayede çocuklar, değerleri soyut kavramlar olmaktan çıkarıp günlük yaşamla birleştirme fırsatı buluyor.
Ekim Ayının Temel Değerleri ve Haftalık Etkinlikler
Ekim ayı boyunca işlenecek üç temel değer; Temizlik, Saygı ve Aile Bütünlüğüdür. ÇEDES Ekim 2025 Eğitici Kılavuzu, her bir değeri teorik ve pratik uygulamalarla derinlemesine ele almaktadır. Kılavuz, haftalık çalışma planı oluşturma rehberi ile eğiticilere yol gösterirken, her hafta için detaylı etkinlik hazırlık basamakları, dijital içerikler, mesajı güçlendirici alıntılar ve edebi metinler sunuyor.
1. Temizlik: Kutsal Bir Sorumluluk
Temizlik, bireyin hem kendi yaşamına hem de çevresine gösterdiği özeni ifade eder. ÇEDES projesine göre temizlik; kişisel hijyen ve yaşam mekânının düzeninin ötesinde, çevreyi korumak, atıkları doğru şekilde yönetmek ve ortak kullanım mekânına saygı göstermek gibi geniş bir anlayışı kapsar.
- 1. Hafta Uygulaması: İlk hafta, “Kutsal Bir Sorumluluk Olarak Temizlik” başlıklı edebi metin ile değerin manevi boyutu vurgulanır. Haftanın uygulama etkinliği ise öğrencilerin kişisel temizlik ve ortak alanların temizliği konusunda aktif rol alacağı “Temizlik Jürileri” etkinliğidir. Bu etkinlik, öğrencilere ortak mekânların temizliğinde görev alma bilinci kazandırarak toplum sağlığı için temizliğin önemini öğretir.
2. Saygı: Sağlıklı İlişkilerin Temeli
Saygı, sağlıklı ilişkilerin temelini oluşturan, başkalarının haklarına, fikirlerine ve emeklerine gösterilen özeni kapsar. Eğiticilere, saygıyı öğretmenin en etkili yolunun davranışlarla örnek olmak olduğu hatırlatılır, çünkü davranışlar sözlerden çok daha kalıcıdır.
- 2. ve 3. Hafta Uygulamaları: Saygı değeri, iki hafta boyunca farklı yönleriyle ele alınır. İkinci hafta, “Saygı Köprüsü” edebi metni ile bireyler arası saygıya odaklanılırken, uygulama etkinliği olan “Tohum Topları” ile öğrenciler doğaya ve çevreye saygı duymayı, ekolojik farkındalık oluşturmayı öğrenir. Bu etkinlik, doğayı ve canlıları koruma değerini kazandırmayı amaçlar. Üçüncü hafta ise “Emeğe Saygı Atölyesi” etkinliği ile bireysel farklılıklara ve toplumsal kurallara saygı bilinci pekiştirilir.
3. Aile Bütünlüğü: Sevgi, Sorumluluk ve Dayanışma
Aile bütünlüğü, aile bireyleri arasındaki sevgi, sorumluluk ve dayanışmayı ifade eder. Sağlıklı aile ilişkileri, çocukların sosyal ve duygusal gelişimini desteklerken, toplumsal bağları güçlendirir ve geleceğe güvenle bakabilen bireylerin yetişmesine katkı sağlar.
- 4. ve 5. Hafta Uygulamaları: Dördüncü hafta, “Üç Nesil, Tek Masa” edebi metni ile aile içi kuşak çatışmaları ve dayanışma konuları işlenir. Uygulama etkinlikleri arasında aile değerlerinin önemini vurgulayan “Pilav Günü” ve değerlerin uygulamalı olarak hayata geçirildiği “Aile Değerleri Etkinlik Haritası” yer alır. Bu harita, aileye ait olma duygusunu ve aile bağlarını geliştirmeyi hedefler. Özellikle aile katılımlı etkinlikler hazırlanırken aile bireylerinin (vefat, engellilik vb.) özel durumlarının dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır.
Eğiticiler ve Veliler İçin Kılavuzun Önemi
Ekim 2025 ÇEDES Eğitici Kılavuzu, yalnızca bir etkinlik listesi değil, aynı zamanda eğiticilerin çalışmalarını planlaması için kapsamlı bir rehberdir. Kılavuz, Etkinlik Uygulama Rehberi, Kılavuz İçerik Rehberi ve Genel Etkinlik Havuzu gibi bölümlerle eğiticilere esneklik sunar.
Veli Katılımı ve Ev Ödevlendirmesi
Projenin başarısı için en kritik paydaşlardan biri de velilerdir. Kılavuz, velilere yönelik ayrı bir “Veli Mektubu” içeriği sunar. Bu mektup, velilere çocuklarının değerleri hayatlarına taşımalarında rehberlik etmeleri gerektiğini hatırlatır. Velilerden beklenenler şunlardır:
- Çocuklarıyla kulüp faaliyetleri hakkında sohbet etmek.
- İletişimde olumlu söz ve davranışlara yer vermek.
- Değerleri destekleyici anılarını çocuklarıyla paylaşmak.
- Söz, tutum ve davranışlarla çocuklarına örnek olmak.
- Ev ödevlendirmesi ve etkinliklere destek olmak.
Bu iş birliği, milli ve manevi değerlerle donanmış bir gençliğin yetişmesine, köklerinden güç alarak çağın ihtiyaçlarına cevap verebilmesine ve milletine faydalı bireyler olarak büyümesine vesile olacaktır.
İlginizi çekebilir: ÇEDES Yıllık Plan ve 25+ Etkinlik Örnekleri
Ekim 2025 ÇEDES Eğitici Kılavuzu, öğrencilerin değerleri tanıması, içselleştirmesi ve günlük yaşamda uygulaması için hazırlanmış kapsamlı bir rehber. Temizlik, saygı ve aile bütünlüğü gibi temel değerlerin işlendiği bu ayki kılavuz, hem öğretmenler hem de aileler için yol gösterici bir kaynak niteliğinde.
Bu belge, yalnızca öğretmenlere değil, tüm eğitim paydaşlarına ilham verecek zengin etkinlik önerileriyle dolu. ÇEDES’in hedeflediği gibi, değerlerle güçlenen bir nesil yetiştirmek için bu kılavuzun etkin kullanımı büyük önem taşıyor.
